भारतबाट अब कैलाश पर्वतको दर्शन गर्न सकिन्छ, ५० किलोमिटर टाढाको पवित्र पर्वत उत्तराखण्डबाट राम्ररी देख्न सकिन्छ, तिब्बत जानु पर्दैन

नयाँ दिल्ली, १४ असार । दैनिक भास्कर— भगवान शंकर (शिव) को घर मानिने कैलाश पर्वत अहिले भारतबाट मात्रै देख्न सकिने भएको छ । कैलाश पर्वतलाई देख्न अब चीनको स्वशासित राज्य तिब्बत जानु पर्दैनन भने रिपोर्टलाई दैनिक भाष्करले प्रमुखताका साथ अनलाइन संस्करणमा स्थान दिएका छन् ।

त्यसका लागि भारतको देवभुमीको रुपमा प्रख्यात रहेका उत्तराखण्डको पिथौरागढ जिल्लाको १८ हजार फिट अग्लो लिपुलेक पहाडबाट कैलाश पर्वत प्रष्ट रुपमा देखिन्छ । यहाँबाट हिमालको हवाई दूरी ५० किलोमिटर रहेका जनाइएका हुन् ।

कैलाश पर्वतको नयाँ रुपबाट दर्शन मार्ग स्थानीय गाउँलेहरुले पत्ता लगाएका छन् । गाउँलेले दिएको जानकारीको आधारमा भारतीय अधिकारी र विज्ञको टोली पुगेर सडकको नक्सा, मानिसको बस्ने व्यवस्थापन, दर्शन स्थल सम्म पुग्ने बाटो लगायत अन्य व्यवस्थाको सर्वेक्षण गरेको थियो ।

सोही अवस्थाको जानकारी लिएर उक्त टोलीले पर्यटन मन्त्रालयमा प्रतिवेदन बुझाउने छन् । त्यसपछि यो नयाँ दर्शन बिन्दुमा काम सुरु हुने जनाइएको छ । विज्ञ टोलीमा आएकी कृति चन्दले लिपुलेकको पहाड जहाँबाट देखिने पहाड नाभिडङ भन्दा २ किलोमिटर माथि रहेको बताइन् ।

त्यहाँबाट ४–५ दिनको यात्रा गरेर कैलाश हिमालको दर्शन गर्न सकिन्छ । भक्तजनहरु सडकबाट धार्चुला र बुढी हुँदै नाभिडाङ पुग्नु पर्नेछ । यसपछि दुई किलोमिटरको आरोहण पैदल यात्रा गर्नुपर्नेछ ।

पुरानो लिपुलेक पुग्न २ किलोमिटर चढ्नुपर्छ, जुन सजिलो नभएको पर्यटन विभागले जनाएको छ । त्यहाँसम्म पुग्न बाटो पनि बनाउन सकिन्छ । स्नो स्कुटरको सहायताले भक्तजनलाई पहाडको चुचुरोमा पनि दर्शन गर्न लैजान सकिन्छ ।

पिथौरागढकै जेओलिङ्काङ भन्दा २५ किलोमिटर माथि रहेको लिम्पियाधुरा चुचुरोबाट कैलाश हिमाल देख्न सकिने स्थानीय बासिन्दाको पनि दाबी छ ।

लिम्पियाधुरा शिखर नजिकै ओम पर्वत, आदि कैलाश र पार्वती सरोवर रहेका छन् । त्यहाँबाट कैलाश हिमाल देखेपछि यस क्षेत्रमा धार्मिक पर्यटनको दायरा बढ्ने विश्वास गरिएको छ ।

कैलाश मानसरोवर यात्रा सन् २०१९ मा भएको थियो । त्यसपछि पहिले कोरोना र त्यसपछि भारी हिमपातका कारण यात्रा रोकिएका छन् ।

कैलाश यात्रा ३ वटा विभिन्न राजमार्गबाट गरिन्छ । पहिलो– लिपुलेक दर्रा (उत्तराखण्ड), दोस्रो– नाथु दर्रा (सिकिम) र तेस्रो– काठमाडौं यी तीन मार्गहरूमा न्यूनतम १४ र अधिकतम २१ दिन लाग्छ । सन् २०१९ मा ३१ हजार भारतीय तीर्थयात्रामा गएका थिए ।

कैलाश पर्वत शृङ्खला कश्मीर देखि भुटानसम्म फैलिएको छ । यो पहाड ल्हा चु र झोङ चुको बीचमा अवस्थित रहेका छन् । यहाँ दुई जोडिएका चुचुराहरू पनि छन् । यसबाट उत्तरी शिखरलाई कैलाश भनिन्छ । यस चुचुरोको आकार विशाल शिवलिङ्ग जस्तो छ ।

हिन्दू धर्ममा यसको परिक्रमाको ठूलो महत्व छ । परिक्रमा ५२ किमी छ । तिब्बतका मानिसहरूले यस पहाडको ३ वा १३ परिक्रमा गर्नुपर्छ भन्ने विश्वास गर्छन् । एकै समयमा, तिब्बतका धेरै तीर्थयात्रीहरूले नमन गर्दै परिक्रमा पूरा गर्छन् ।

एउटा परिक्रमाले एक जन्मको पाप धुन्छ भने दस परिक्रमाले धेरै अवतारका पाप धुने विश्वास गर्छन् । १०८ परिक्रमा पूरा गर्नेले जन्म र मृत्युबाट मुक्ति पाउँछ ।

सन् १९६२ मा भारत र चीनबीच युद्ध हुँदा चीनले भारतको कैलाश र मानसरोवर कब्जा गरेको थियो । अब त्यहाँ पुग्न चिनियाँ पर्यटक भिसा लिनुपर्छ । जसका कारण कैलाश जान सहज छैन । आईटीबीपीका जवान र चिनियाँ सैनिकको पचास प्रकारको जाँचपछि मानसरोवर पुगेका छन् ।

कैलाश मानसरोवर यात्रा दुई देखि तीन हप्ता सम्म रहन्छ । श्रोत, दैनिक भाष्कर