अफगानिस्तानमा चिनियाँ माथि आक्रमण बढ्दै, के चीन संगको सम्बन्ध चिसिदै गएको हो ?

त्यस्ता विरोधी घटनाक्रम अमेरिका वा युरोपमा मात्रै नभई आफ्नो नजिकको छिमेकी अफगानिस्तानमा पनि भइरहेका छन्। विदेशी देशका कूटनीतिक नियोगहरूमा हमलाको श्रृंखलाहरु बढिरहेको समयमा अफगानिस्तानमा पनि यस्तै घटनाहरु बढ्दो देखिन्छन्। तत्कालीन समयमा तालिबानले सत्ता कब्जा गरेपछि स्वागत गरेको चीनले अहिले तालिबान शासित देशमा नै चिनियाँ नागरिकमाथि आक्रमणहरु हुन थालेका छन्। आईएसआईएस खोरासान भनेर चिनिने आईएसआईएस आतंककारी समूहको अफगान शाखाले यस हमलाको जिम्मेवारी लिएको छ, जसमा पाँच चिनियाँ नागरिक घाइते भएका छन् र तीन जना मारिएका छन्।
अफगानिस्तानका लागि चिनियाँ राजदूत वाङ युले तालिबान शासनका उप(विदेशमन्त्री शेर मोहम्मद अब्बास स्टानिकजाइसँग भेट गरी काबुलस्थित चिनियाँ दूतावासको सुरक्षामा थप ध्यान दिन समूहलाई आग्रह गरेको एक दिनपछि यो हमला भएको तालिवानको विदेश मन्त्रालयले जनाएको छ।
चीनले ुअफगानिस्तानको अन्तरिम सरकारमा गम्भीर रूपमा प्रतिनिधित्व गराएको छ र चिनियाँ नागरिकको खोजी र उद्धार गर्न अफगान पक्षलाई हरसम्भव प्रयास गर्न आग्रह गरेको छ,ु चीनको विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता वाङ वेनबिनले नियमित ब्रिफिङका क्रममा सञ्चारकर्मीहरूलाई जानकारी दिए।
गत वर्ष अगस्ट १५ मा तालिबानले अफगानिस्तान कब्जा गरेपछि चीनले भूपरिवेष्ठित राष्ट्रलाई मैत्रीपूर्ण सहयोग उपलब्ध गराउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको थियो। चिनियाँ विदेश मन्त्रालयले अफगानिस्तानमा रचनात्मक भूमिका खेल्ने आफ्नो इच्छा पनि व्यक्त गरेको छ। वास्तवमा चीन, पाकिस्तान, रुस र इरानजस्ता मुलुकहरु तालिबान शासनका भरपर्दो सहयोगीका रूपमा उभिएका थिए।
काबुलाई समर्थन गरेको एक वर्षमा नै चिनियाँ माथि आक्रमणका घटनाहरु भइरहेका हुन्। जसका कारण बेइजिङ र तालिबानबीचको खाडल बढ्दै गएको छ। देशमा ठूलो लगानी गर्ने आफ्नो वाचालाई वास्तविकतामा परिणत गर्न तयार नभएको देखिन्छ। काबुलमा चिनियाँ नागरिकमाथि हालको आक्रमणलाई दुई पक्षबीच बढ्दो दूरीको सन्दर्भमा हेरिरहनु नपर्ने भए पनि अफगानिस्तानप्रति चीनको दृष्टिकोणबाट तालिबान असन्तुष्ट देखिन्छन्।
बेइजिङले भूपरिवेष्ठित देशलाई कुशलता र सावधानीका साथ व्यवहार गर्दछ( सस्तो सामानहरूमा केही व्यापार बाहेक कुनै ठूलो लगानी वा सहायता भने गरेको छैन। अफगानिस्तानलाई सहयोगको नाममा गत वर्ष बेइजिङले ३१ मिलियन डलर बराबरको सहयोग उपलब्ध गराएको थियो, जसमा खाद्यान्न आपूर्ति र कोरोना भाइरसको खोप समावेश थियो भने यस वर्ष जुनमा ६।१ म्याग्निच्युडको भूकम्पपछि भूपरिवेष्ठित देशलाई ७५ मिलियन डलर बराबरको मानवीय सहायता प्रदान गरिएको थियो।
वास्तवमा, पूर्वी एसियाली देशसँग ७६ किलोमिटर सीमा जोडिएको अफगानिस्तानप्रति बेइजिङको नरम प्रतिक्रियाको कारण चीन र अफगान तालिबानबीचको विश्वासको खाडल फराकिलो छ। चीन अफगान तालिबानसँग असन्तुष्ट छ, किनभने पछिल्लोले अफगानिस्तानबाट पूर्वी तुर्कस्तान इस्लामिक मुभमेन्ट (ईटीआईएम) लाई देश निकाला गर्नुपर्ने चीनको प्रस्ताव पनि तालिबान सत्ताले अस्वीकार गरेको छ।