चीनसँग छैन पाकिस्तानलाई जोड्ने रेल परियोजनामा ५८ बिलियन खर्चको योजना : कूटनीतिज्ञ

मुशर्रफको मूल प्रस्ताव काशगरदेखि रावलपिंडीसम्म रेलवे लाइन निर्माण गर्ने थियो, जहाँ यसले पाकिस्तानको अवस्थित रेलवे नेटवर्कमा सामेल हुनेछ र पश्चिम चीनबाट ग्वादर बन्दरगाह हुँदै अरब सागरसम्म पहुँच प्रदान गर्नेछ।

तर, चीन–पाकिस्तान सीमा क्षेत्रको कठिन भू–भाग र चर्को लागतका कारण यो आइडिया कहिल्यै पनि पूर्वसम्भाव्यताभन्दा बाहिर जान सकेको छैन। फलस्वरूप, चिनियाँ सरकारले यसलाई सम्भाव्यता अध्ययनको लागि विचार गर्ने कुनै योजना छ भनेर अझै पनि कुनै संकेत दिएको छैन।

प्रस्तावित रेलवे परियोजना सम्भव नहुनुका तीनवटा मुख्य कारण रहेको द डिप्लोमेटले जनाएको छ। पहिलो, रेलवेले काराकोरम क्षेत्रको कठिन भूभाग, पठारहरू, हिउँले ढाकिएको पहाड र नदीहरू पार गर्न आवश्यक छ, केही खण्डहरू ४ हजार ७०० मिटरको उचाइमा छन्। काराकोरम राजमार्गहिउँदमा चार महिनासम्म बन्द हुने गरेको छ ।

दोस्रो, ५८ बिलियन को प्रस्तावित लागत व्यावहारिक हुन धेरै कठिन छ र विशेष गरी सम्पूर्ण सीपीईसीको कुल अनुमानित मूल्य ५० बिलियन छ, जसमध्ये हाल सम्म २५.४ बिलियन मात्र खर्च भएको छ।

तेस्रो, सीपीईसीको अवस्थित रेल परियोजनाले एक उदास उदाहरण सेट गरेको छ। मुख्य लाइन परियोजना सीपीईसीको सबैभन्दा ठूलो परियोजना, पाकिस्तानको कराँचीदेखि पेशावरसम्म रेलवे पूर्वाधार स्तरोन्नति गर्ने लक्ष्य राख्छ। यो रेल परियोजनाको मूल्य १० बिलियन छ भने चीन-पाकिस्तान रेलवे भन्दा धेरै कम, यद्यपि अझै पनि पर्याप्त छ।

तर पाकिस्तानमा वित्तिय सर्तहरू र राजनीतिक अस्थिरतामा असहमतिका कारण सीपीईसी स्थापना भएको आठ वर्ष बितिसक्दा पनि एमएल-१ साकार हुन सकेको छैन।