यस्तो हतियार जसको सहयोगमा ताइवानले आफूलाई चीनबाट जोगायो

कल्पना गर्नुहोस्, तपाईं यस्तो स्थानमा बस्न बाध्य हुनुहुन्छ, जहाँ दिनरात, बिहानबेलुका गीत सुन्नुपर्छ । तपाईं फूल भोल्युममा गीत सन्न बाध्य हुनुहुन्छ । यो कस्तो अनुभव होला ? अब सोच्चुनहोस्, दशकौँसम्म त्यस यातनालाई सहन कस्तो भयो होला ? सुन्दा तपाईंलाई अनौठो लाग्न सक्छ, तर, चीनविरुद्ध ताइवानले यस प्रयोगलाई रणनीतिका रुपमा अपनाएको थियो ।

ताइवानको सरकारले कम्युनिस्ट चीनविरुद्ध, क्यूमोय द्वीपबाट भएको प्रोपेगान्डा–वारमा यस एक रणनीतिलाई अपनाएको छ । यसलाई किनमेनको नामबाट चिनिन्छ । हरेक दिन २४ घण्टा करिब दुई दशकभन्दा धेरै समयसम्म यसै रणनिितअनुसार मनोवैज्ञानिक युद्ध जारी रह्यो । एक दश मिटर अग्लो लाउडस्पीकरलाई चीनको मुख्य भूमितर्फ फर्काएर राखिएको थियो । जसमा हरेक समय ताइवानी भाषाका गीत बज्थे वा चिनियाँ सैनिकलाई आत्मसमर्पण गर्न भनिन्थ्यो । यसमा ४८ ठूला लाउडस्पीकर लगाइएका थिए ।

यी लाउडस्पीकरको आवाज २५ किलोमिटरसम्म सुनिन्थ्यो । यो एक प्रकारको मनोवैज्ञानिक यद्ध थियो, जसले तटका दुवैतर्फका मानिसहरूलाई समाप्त गरिदियो । यो मनोवैज्ञानिक युद्ध त्यतिबेला समाप्त भयो जब अमेरिकाले १९७९ मा चीनलाई मान्यता दियो । र यो क्षेत्रमा शक्तिसन्तुलनज परिवर्तन भयो ।

कैयौ साना साना द्वीपसमूहबाट बनेको यो द्वीप, चीनको तटबाट १० किलोमिटरभन्दा पनि कम दूरीमा छ । याये द्वीप ताइवानको संप्रभुता अन्तर्गत आउँछ । सन् १९४९ मा माओत्से तुंगले चियांग काईशेकका नेसनलिस्ट सैनिकलाई निष्कासित गरेयता यो यो द्वीप ताइवानको अधिनमा छ । सोही वर्ष यस द्वीपको तटमा एक निकै रक्तपातयुक्त युद्ध भयो । जसमा कुओमिंतांग कम्युनिस्ट सैनिकलाई ताइवानमा कब्जा गर्नबाट रोक्न सफल भयो । त्यो बेला जुन भौगोलिक स्थिति कायम भएको थियो, अहिले पनि त्यहि कायम छ । तर ताइवान द्वीप समूहमा १९५४ र १९५८ मा युद्ध हुँदा पनि यो द्वीप नयाँ संघर्षको साक्षी बनेको थियो ।